Uznanie spadkobiercy za „niegodnego dziedziczenia”

Buy cheap nfl jerseys from china, welcomte to wholesale Peyton Manning Jerseys with most compective price online. 2012 co

Kodeks cywilny reguluje zasady spadkobrania, w tym podmioty uprawnione do nabycia spadku. Nie każda jednak osoba, która mieści się w kategorii spadkobierców ustawowych, może być uprawniona do dziedziczenia spadku. Uwzględniając postępowanie określonej osoby, w pewnych szczególnych, określonych prawem sytuacjach, można bowiem domagać się w sądzie uznania spadkobiercy za „niegodnego dziedziczenia”, a tym samym wykluczenia go z kręgu spadkobierców po danej osobie.

Przesłanki niegodności dziedziczenia
Uznanie za niegodnego do dziedziczenia ma w zasadzie charakter wyjątkowy. Opiera się na założeniu, że w pewnych szczególnych sytuacjach, uwzględniając przesłanki o charakterze etycznym, byłoby niewskazane, iżby dana osoba dziedziczyła po osobie zmarłej. Ustawa wskazuje na trzy przypadki w których można wystąpić z takim roszczeniem:
Po pierwsze, spadkobierca może być uznany za niegodnego dziedziczenia, jeśli dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy. W odniesieniu do faktu popełnienia przestępstwa przez spadkobiercę, sąd rozpoznający sprawę, będzie związany prawomocnym wyrokiem skazującym sądu karnego. Przestępstwo to musi być skierowane przeciwko spadkodawcy, a poza tym musi mieć charakter ciężki. Przepisy nie określają kiedy przestępstwo ma taki charakter. Z pewnością charakter taki będą miały wszystkie zbrodnie. W okolicznościach konkretnego wypadku sąd rozpoznający sprawę może jednak uznać za takie również i inne zdarzenia. Ocena w tym przedmiocie, należeć więc będzie do sądu rozpoznającego sprawę o uznanie za niegodnego.
Po drugie, spadkobierca może być uznany za niegodnego dziedziczenia, jeśli groźbą lub podstępem nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub też odwołania testamentu, albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności. Ustawodawca postanowił więc stworzyć możliwość wykluczenia spadkobiercy od dziedziczenia, jeśli ten podejmował działania przeciwko urzeczywistnieniu woli spadkodawcy, dotyczącej swobody testowania. 
Podobny charakter ma trzecia przesłanka. Otóż za niegodnego dziedziczenia, może być uznana osoba, która umyślnie ukryła lub zniszczyła testament spadkodawcy, podrobiła lub przerobiła testament, lub też świadome skorzystała z testamentu podrobionego lub przerobionego przez inną osobę.
 
Uprawnienie do złożenia wniosku
Uprawnienie do złożenia wniosku o uznanie spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia, przysługuje każdemu, kto ma w tym interes. Przepisy nie regulują bliżej pojęcia „interesu” w domaganiu się uznania spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia. Uwzględniając jednak praktykę wypracowaną w orzeczeniach sądów, przyjąć trzeba, że pojęcie to rozumieć należy dość szeroko. Uprawnienie to przysługuje każdemu, komu w konkretnych okolicznościach faktycznych, będzie zależało na stwierdzeniu niegodności dziedziczenia. Stwierdzenie niegodności dziedziczenia, musi więc wywierać określony skutek, w sferze interesów takiej osoby.
W pierwszym rzędzie uprawnionymi będą z pewnością osoby należące do kategorii spadkobierców ustawowych po danym spadkodawcy. Prawo to przysługuje im także wówczas, gdy w okolicznościach konkretnego przypadku nie dziedziczą po danej osobie. Uprawnienie to może jednak przysługiwać również innym podmiotom. Tytułem przykładu, wierzyciel jednego ze spadkobierców może mieć interes w domaganiu się uznania za niegodnego, innego ze spadkobierców. Orzeczenie takie może bowiem mieć wpływ na jego sytuację. Uprawniony do wytoczenia powództwa będzie również prokurator.

Skutki stwierdzenia niegodności
Stwierdzenie niegodności dziedziczenia po stronie określonego spadkobiercy powoduje, że nie może on dziedziczyć po swoim spadkodawcy. Spadkobierca taki zostaje wyłączony od dziedziczenia – tak, jakby nie dożył on otwarcia spadku. W odniesieniu do udziału spadkowego, który by mu przypadł, zastosowanie będą mieć ogólne reguły dziedziczenia. Oznacza to, że w miejsce spadkobiercy uznanego za niegodnego, dziedziczyć będą inni spadkobiercy ustawowi lub testamentowi.

Procedura
Z żądaniem uznania spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia, osoba uprawniona wystąpić może w terminie roku od dnia, w którym uzyskała wiedzę o przyczynie niegodności spadkobiercy. Wniosek taki nie może być jednak złożony później niż po upływie trzech lat od otwarcia spadku, czyli od śmierci spadkodawcy. Powództwo wytacza się przed sądem ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.
Warto jednak pamiętać, że istnieje jeszcze jedno ograniczenie w możliwości żądania uznania spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia. Otóż spadkobierca nie może być uznany za niegodnego dziedziczenia, jeśli spadkodawca mu przebaczył. Akt przebaczenia pochodzić musi od samego spadkodawcy. Może być ono wyrażone poprzez każde zachowanie się spadkodawcy, niekoniecznie przez wyraźne oświadczenie. Jeśli w chwili przebaczenie spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, jeśli nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem.

www.kancelaria-witkowski.pl

Adw. Maciej Witkowski