Czy od nabytego spadku zapłacimy podatek dochodowy?

„Panie Mecenasie, po przeczytaniu ostatniego artykułu nasunęło mi się pytanie. Mój tata zmarł w 2017, a mama w 2019 roku. W spadku po nich pozostał mi dom rodzinny, którego jestem jedynym spadkobiercą. Nie wiążę z tym domem żadnej przyszłości, dlatego najchętniej bym go sprzedała. Czy muszę w tym wypadku zapłacić podatek dochodowy?” – pyta Pani Bogumiła.

  Pani Bogumiło, przed odpowiedzią na zadane pytanie, chciałbym wyjaśnić jedną kwestię. W zadanym pytaniu wspomniała Pani, że rodzice w spadku zostawili dom rodzinny. W takiej sytuacji rozumiem, że pomiędzy rodzicami istniała małżeńska wspólność majątkowa. Dopiero z momentem śmierci taty w 2017 r. pomiędzy rodzicami powstała rozdzielność majątkowa, a udział w prawie własności uległ podzieleniu na 2 części: ½ weszła do masy spadkowej po ojcu, a ½ była wyłączną własnością matki. Skoro jest Pani jedynym dzieckiem zmarłych, to prawo do nieruchomości nabyła Pani w ten sposób, że w 2017 r. otrzymała Pani ¼ prawa własności w ramach dziedziczenia po zmarłym ojcu, a w 2019 r. nabyła Pani pozostałe ¾ prawa własności po matce. 

  Problematykę podatku dochodowego w przypadku zbycia przedmiotu uzyskanego na podstawie dziedziczenia reguluje art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym (nawiązując wyłącznie do Pani sytuacji) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości, jeśli zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, obowiązek zapłaty podatku dochodowego istniałby zatem do 31 grudnia 2022 r. w przypadku sprzedaży udziału nabytego po śmierci ojca i 31 grudnia 2024 grudnia w przypadku sprzedaży udziału nabytego po śmierci matki. 

  Ustawodawca nowelizacją wchodzącą w życie dn. 1 stycznia 2019 r. wprowadził jednak w tym zakresie pewien wyjątek korzystny dla podatników, mający zastosowanie dla Pani sytuacji. Zgodnie z art. 10 ust. 5. wskazanej ustawy: „W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.” W takiej sytuacji, mając na względzie Pani stwierdzenie, że odziedziczyła Pani „dom rodzinny” domyślam się, że był on wybudowany/nabyty wcześniej, niż 5 lat temu, zatem sytuacja udziału nabytego po matce, zmarłej w 2019 r. nie budzi wątpliwości. 

  Aby w pełni wyjaśnić sytuację, należy zastanowić się jeszcze, czy nowy przepis ma zastosowanie do udziału nabytego przed wejściem w życie tego przepisu (w 2017 r.). Odpowiedź na to pytanie znajduje się w tzw. przepisach intertemporalnych, które wskazują, do których sytuacji stosujemy stare, a do których nowe zasady rozliczeń. W tym przypadku przepis intertemporalny stanowi, że ustawę w nowym brzmieniu stosuje się do przychodów uzyskanych od dn. 1 stycznia 2019 r. Innymi słowy, dla rozliczenia podatku dochodowego na nowych zasadach nie ma znaczenia moment nabycia prawa własności nieruchomości, a moment jej sprzedaży, który musi nastąpić po 1 stycznia 2019 r. 

  Podsumowując, nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie sprzedaży odziedziczonych po zmarłych rzeczy uległa modyfikacji na korzyść podatnika. kwestią, którą należy zbadać, aby skorzystać ze zwolnienia od podatku, to pytanie, czy w momencie sprzedaży upłynęło 5 lat od nabycia tej rzeczy przez spadkodawców. 

Adw. Krzysztof Liberda