Jak odbyć karę w systemie dozoru elektronicznego?

„Panie Mecenasie, wobec mojego konkubenta sąd orzekł karę 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, bez warunkowego zawieszenia kary. Jest on obecnie głównym żywicielem rodziny. Czy istnieje szansa, aby nie musiał odbywać jej w więzieniu?” – pisze pani Anna

   Szanowna Czytelniczko, w przypadku takim jak Pani konkubenta proponuję rozważenie złożenia wniosku o odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego. Wniosek taki należy złożyć we właściwym dla miejsca przebywania konkubenta sądzie okręgowym. Kodeks karny wykonawczy przewiduje szereg warunków, jakie muszą zostać spełnione, aby sąd mógł orzec możliwość odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego. Pierwszym i najważniejszym jest, że orzeczona kara nie może przekraczać jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności. Drugą obiektywną przesłanką, która nie jest związana z samym przestępstwem jest fakt, że odbywaniu kary nie mogą sprzeciwiać się warunki techniczne, w szczególności liczba oraz zasięg dostępnych nadajników i rejestratorów oraz możliwości organizacyjne ich obsługi. Idąc dalej, osoba taka musi mieć stałe miejsce zamieszkania – jest to uzasadnione z tego punktu widzenia, że system dozoru musi być zainstalowany w konkretnym miejscu. Istotnym również jest, aby zgodę na instalację nadajników wyraziły wszystkie pełnoletnie osoby, które zamieszkują ze skazanym. Wreszcie, ostatnią, najbardziej ocenną przesłanką jest wykazanie przed sądem tzw. pozytywnej prognozy kryminologicznej.

  Wykazanie tej ostatniej przesłanki jest kluczowe z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy, gdyż właściwe uzasadnienie wniosku pozwoli na jego uwzględnienie. Skazany musi wykazać w tym punkcie, że konflikt z prawem miał charakter incydentalny, osoba zmieniła się, zrozumiała naganność swojego czynu, a odbycie w ten sposób kary spowoduje, że osoba taka więcej nie wróci na drogę konfliktu z prawem. Nie wspomniała Pani, jakiego konkretnie czynu dopuścił się konkubent, ale na poparcie tych twierdzeń sugerowałbym przedstawienie dowodów, takich jak chociażby oświadczenie pracodawcy, w którym wskaże on, że skazany jest osobą sumienną, godną zaufania. Jeśli przestępstwo miało związek np. z uzależnieniem od alkoholu, warto załączyć dokument wskazujący na odbycie terapii uzależnień bądź wyrazić chęć odbycia takiej terapii. Wspomniany fakt bycia jedynym żywicielem rodziny nie stanowi przesłanki do umożliwienia skazanemu odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby wspomnieć o tym na marginesie. 

  Jeśli z formalnego punktu widzenia wniosek zostanie poprawnie złożony, Pani konkubent powinien oczekiwać na termin posiedzenia, na którym skazany zostanie wysłuchany przed wydaniem postanowienia. W międzyczasie sąd może, choć nie musi zlecić wywiad środowiskowy przeprowadzony przez kuratora sądowego. 
Po przeprowadzeniu postępowania, sąd wyda postanowienie, w którym uwzględni bądź nie uwzględni wniosku o odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego. 

Adw. Krzysztof Liberda