Mecenas radzi. Czy zawsze muszę odpowiadać za długi spadkodawcy?

Panie Mecenasie, w zeszłym miesiącu umarł mój ojciec. Zostało po nim mieszkanie, w którym mieszkał, jednak tata za życia miał wiele długów, co powonieniem zrobić, żebym nie musiał spłacać jego zobowiązań, czy w ogóle mogę tego uniknąć? 

  Przede wszystkim należy wskazać, że w sprawach spadkowych istnieją 3 możliwe rozwiązania. Spadek można: odrzucić, przyjąć wprost lub przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza. 
Jeżeli nie chce Pan dziedziczyć mieszkania po ojcu ani jego długów, najszybszym i najłatwiejszym sposobem jest odrzucenie spadku. Odrzucenie spadku polega na złożeniu oświadczenia o odrzuceniu spadku przed sądem lub notariuszem. Na odrzucenie spadku jest tylko 6 miesięcy, po upływie tego terminu spadkobierca nabywa spadek z dobrodziejstwem inwentarza, o czym w dalszej części. 

  Odrzucenie spadku sprawia, że spadkobiercę traktuje się tak jakby nie dożył jego otwarcia, a co za tym idzie w dalszej kolejności powołani do dziedziczenia są jego zstępni (dzieci, wnuki) – więc musi Pan pamiętać, że jeżeli ma Pan dzieci i odrzuci Pan spadek po ojcu to Pana dzieci a w dalszej kolejności Pana wnuki również muszą to zrobić. 
Trzeba również pamiętać, że kodeks cywilny przewiduje możliwość uznania za bezskuteczne oświadczenia o odrzuceniu spadku. W art. 1024 k.c. przewidziana jest pewna ochrona wierzycieli spadkodawcy. Kiedy spadkobierca odrzuci spadek z pokrzywdzeniem wierzycieli, to każdy z tych wierzyciel może domagać się uznania odrzucenia spadku za bezskuteczne. Jeżeli oświadczenie o odrzuceniu spadku zostanie uznane za bezskuteczne wtedy wierzyciel będzie mógł kierować egzekucję do wszystkich przedmiotów wchodzących w skład w spadku, tak jakby spadek został przyjęty. 
Przyjęcie spadku wprost oznacza, że zaakceptuje Pan wszystkie zobowiązania po zmarłym, nawet jeśli długi będą przewyższały wartość spadku – czyli w tym wypadku nieruchomość, której właścicielem był Pana ojciec. Przyjęcie spadku wprost powoduje, że nabywa Pan cały majątek, ale też stanie się Pan zobowiązany do uregulowania wszystkich długów, nawet jeśli przekroczą one wartość spadku. 

  Inną z możliwości jest już wspomniane przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza to przyjęcie spadku z ograniczeniem odpowiedzialności za długi. Polega na tym, że odpowiada się za długi spadkowe, tylko do wysokości czynnej spadku, tzn., do kwoty wartości odziedziczonego majątku.  
Mam nadzieje, że rozwiałem Pana wątpliwości i podejmie Pan najlepszą i najbardziej dla siebie korzystną decyzję co zrobić ze spadkiem po zmarłym ojcu.
Adw. Krzysztof Liberda
www.krzysztofliberda.pl