Mecenas radzi

Razem ze wspólnikiem prowadzimy spółkę cywilną. Od pewnego czasu rozważamy dalsze prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Chciałbym uzyskać informację, czy jest możliwe takie przekształcenie, czy będzie to dla nas korzystne. Jak najlepiej tego dokonać i z jakimi wiąże się to konsekwencjami prawnymi?

Prowadzenie działalności w formie spółki cywilnej nie jest korzystną formą prowadzenia działalności gospodarczej. W pierwszym rzędzie wskazać należy, że wspólnicy ponoszą wówczas nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Odpowiedzialność ta obejmuje cały majątek prywatny wspólników. W istocie bowiem działalność gospodarcza prowadzona jest wówczas nie przez spółkę (ta bowiem nie posiada osobowości prawnej), ale przez samych wspólników. Spółka cywilna jest jedynie pewnym porozumieniem kilku osób co do wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej. Pomysł przekształcenia działalności w spółkę z o.o., w szczególności jeśli rozmiary prowadzonej działalności są większe, jest zdecydowanie słusznym rozwiązaniem. Utworzenie spółki z o.o. powoduje powstanie nowego podmiotu, który odpowiada za swoje zobowiązania wyłącznie własnym majątkiem. Oznacza to, że z odpowiedzialności majątkiem osobistym za zobowiązania spółki zwolnieni są jej wspólnicy.
Oczywiście istnieje możliwość, by zmienić formę prowadzenia działalności – ze spółki cywilnej na spółkę z o.o. Można to osiągnąć na kilka sposobów. Każda z wybranych metod postępowania niesie za sobą określone skutki prawne.

Likwidacja spółki cywilnej
Jednym ze sposobów na opisaną powyżej zmianę formy prowadzenia działalnościjest likwidacja spółki cywilnej, a następnie utworzenie spółki z o.o. Udziały w spółce z o.o. obejmą wówczas dotychczasowi wspólnicy spółki cywilnej, którzy przeniosą następnie na rzecz spółki majątek pozostały im po likwidacji.
Rozwiązanie to prowadzi do planowanego skutku, nie jest jednak zbyt korzystne podatkowo. Trzeba bowiem wskazać, że likwidacja spółki cywilnej wiąże się z określonymi konsekwencjami podatkowymi. Likwidowana spółka cywilna ma obowiązek sporządzenia spisu z natury dla celów podatku VAT i zapłaty podatku VAT od towarów objętych spisem. W odniesieniu do podatku dochodowego likwidowana spółka ma obowiązek sporządzenia wykazu składników majątku spółki. W razie dokonania przez byłego już wspólnika sprzedaży majątku uzyskanego w skutek likwidacji spółki cywilnej, powstanie przychód do opodatkowania, wynikający z różnicy między uzyskanym tym tytułem przychodem a kosztami poniesionymi przez wspólnika na nabycie lub wytworzenie tych składników majątku.

Przekształcenie
Bardziej korzystne jest przekształcenie spółki cywilnej w spółkę z o.o. Możliwość przekształcenia przewidują przepisy kodeksu spółek handlowych. Rozwiązanie to jest z pewnych względów korzystne. Ponieważ przekształcana spółka nie jest likwidowana, a jedynie następuje zmiana formy prawnej, spółka z o.o. przejmuje wszelkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej. W tym uzyskane w spółce cywilnej zezwolenia i koncesje. Nie będzie więc potrzeby występowania o nie ponownie. Nowo powstała spółka będzie mogła również odliczyć podatek VAT naliczony w spółce cywilnej, nie wystąpi również podatek dochodowy. Wadą jest zdecydowanie skomplikowana procedura przekształcenia. Przekształcenie wymaga m.in. sporządzenia sprawozdania finansowego, a także poddania go badaniu poprzez biegłego rewidenta. Trzeba również pamiętać o postanowieniach kodeksu spółek handlowych odnoszących się do odpowiedzialności wspólników. W razie przekształcenia spółki cywilnej w spółkę z o.o., dotychczasowi wspólnicy odpowiadają solidarnie ze spółką przekształconą za zobowiązania spółki powstałe przed dniem przekształcenia, przez okres 3 lat.

Aport przedsiębiorstwa do spółki
Poza wskazanymi metodami istnieje również możliwość przekazania prowadzonego w formie spółki cywilnej przedsiębiorstwa do nowopowstałej spółki z o.o. Likwidacja spółki cywilnej miałaby miejsce dopiero po wyzbyciu się przez nią majątku. Rozwiązanie to wydaje się najbardziej korzystne. W sytuacji takiej brak jest obowiązku obejmowania zbywanych składników majątku remanentem likwidacyjnym. Samo zaś przekazanie przedsiębiorstwa do spółki z o.o. nie podlega opodatkowaniu w VAT. Przepisy zwalniają bowiem od podatku zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W sytuacji takiej nie wystąpi również podatek dochodowy. Przychód uzyskany z tytułu objęcia udziałów w spółce z o.o. będzie wolny od opodatkowania, jeśli udziały obejmowane są w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części (art. 21 ust. 1 pkt 109 Ustawy o PIT). Podatek dochodowy wystąpi dopiero w momencie sprzedaży udziałów w spółce. Należy wówczas rozliczyć zarówno przychód, jak i koszty nabycia udziałów.

Adw. Maciej Witkowski