Odpowiedzialność placówki medycznej za zarażenie pacjenta koronawirusem

Jak postępować i na co zwracać uwagę w chwili narażenia się na możliwość zarażenia podczas kontaktu personelu medycznego z chorym na COVID-19. Czy pacjent ma prawo dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wobec placówki medycznej? 

  Poniższe rozważania mają na celu ułatwienie rozstrzygania ewentualnych sporów mogących pojawić się w przyszłości w związku z zachorowaniem na koronawirusa. Kto zawinił, jaka przyczyna, gdzie skutek?
Służba zdrowia, tak jak cały świat, znalazła się w sytuacji ekstremalnej, która dotychczas nie miała miejsca. Ustawodawca pomyślał o szeregu uregulowań prawnych związanych z obowiązkiem dostarczania środków ochrony, zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, narzucił obowiązek stosowania środków ochrony indywidualnej i zbiorowej w celu zapobieżenia przeniesieniu się na inne osoby biologicznych czynników chorobotwórczych, a zaniechanie tego obowiązku obarczył odpowiedzialnością karną.

  Obecna sytuacja tak w Polsce, jak i na świecie, ujawniła problemy, których trudno było się jednak spodziewać. Brak dostatecznego przygotowania na warunki epidemii czy pandemii stworzył poważne zagrożenia dla tych, którzy muszą i chcą ratować ludzkie życie. Z tego względu, że to do służby zdrowia należy w chwili obecnej „pierwsza linia frontu”, to ta grupa zawodowa powinna być szczególnie wyposażona w odpowiednie środki do skutecznej walki z chorobą przy maksymalnym ograniczeniu własnego ryzyka. W przypadku, gdy służba zdrowia nie dysponuje niezbędnymi środkami ochrony może dojść do zakażenia zarówno pracowników służby zdrowia, jak i pacjentów, którym udzielane są świadczenia medyczne.
W sytuacji bezpośredniej ekspozycji na kontakt z chorym i braku niezbędnych środków ochrony należy udokumentować ich brak wszelkimi możliwymi sposobami, np. zdjęcie, wpis w dokumentację medyczną, że pomocy udzielono bez maseczki, rękawiczek itp. z uwagi na ich brak, wpisać od kiedy brak i jakich środków, opisać decyzje podejmowane w warunkach brakującego sprzętu, kontrowersyjne decyzje przełożonych powinny być sporządzane pisemnie. Każdy kontakt z pacjentem powinien zostać udokumentowany pod kątem środków ochrony. Informacje o kontakcie z osobą zarażoną powinny być monitorowane, czas oczekiwania na testy, czas przebywania na kwarantannie, czas otrzymania wyników, decyzje przełożonych od chwili informacji o ryzyku nosicielstwa do momentu uzyskania wyniku testu.
Dokumentowanie ww. czynności, wykazanie braków w środkach ochrony i czasu oczekiwania na ich dostarczenie, testy, decyzje przełożonych, to punkty, których wykazanie znacznie ułatwi śledzenie drogi możliwego zarażenia i  pozwoli służbie zdrowia nie obciążać własnego sumienia a pacjentom dochodzenie swoich praw do odszkodowania. 
Szczególnie w obecnej sytuacji, wykonując zawody nastawione na ratowanie ludzkiego życia i zdrowia w warunkach dużego narażenia własnego, trzeba pamiętać o zabezpieczaniu się przed konsekwencjami nieuniknionego. 
W ewentualnym procesie o odszkodowanie koniecznym będzie wykazanie udowodnienie faktu zarażenia, przyczyny uchybień i zależności pomiędzy zdarzeniem a skutkiem, wskazanie osoby lub instytucji odpowiedzialnej, wykazanie nieprawidłowości w działaniu służby zdrowia.

  Poprzez dochowanie należytej staranności i dokumentowanie braków niezbędnych środków ochrony personel medyczny może uchronić się przed odpowiedzialnością za zarażenie COVID-19 a pokrzywdzonym pacjentom umożliwi dochodzenie swoich praw i roszczeń odszkodowawczych.

Kancelaria Radcy Prawnego 
Jarosław Kornacki