Reklama

Powstanie Wielkopolskie - zwycięskie polskie powstanie z lat 1918-1919 | Uroczystości Kalisz

19/12/2023 12:23

105. rocznica Powstania Wielkopolskiego, jednego z najważniejszych wydarzeń naszego regionu już 27 grudnia. Na tę okazję zaplanowano uroczyste jego upamiętnienie w Kaliszu

Powstanie Wielkopolskie z przełomu lat 1918-1919 to jedno z nielicznych zwycięskich polskich powstań. Nieugięta postawa Wielkopolan zaważyła na uznaniu przynależności Wielkopolski do Rzeczypospolitej przez traktat wersalski z 28 czerwca 1919r. Święto Państwowe upamiętniające to wydarzenie jest stosunkowo świeże. W tekście ustawy można odnaleźć uzasadnienie dla takiej decyzji:

"w hołdzie bohaterom – uczestnikom narodowego zrywu z lat 1918 – 1919, którzy wyzwolili Wielkopolskę spod panowania niemieckiego i przyłączyli ją do odrodzonej Rzeczypospolitej".

Za ustanowieniem takiego święta apelowały do władz wielkopolskie organizacje społeczne i samorządy. 

Za bezpośredni impuls, który rozbudził w Wielkopolanach siłę do walki uznaje się wizytę Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu i jego przemówienie z dnia 26 grudnia 1918 r. Powstanie poszerzało swój zasięg o kolejne miejscowości, jedne z pierwszych walk odegrały się w okolicach Kalisza. Jak odczytamy we wspomnieniu zamieszczonym na stronie UM Kalisza:

27 grudnia 1918 r. na granicy w Szczypiornie padły pierwsze strzały. W godzinach południowych, jeszcze przed rozpoczęciem walk w Poznaniu, podczas pełnienia patrolu granicznego na polu pod Boczkowem, zginął od kuli Grenzschutzu żołnierz I Batalionu Pogranicznego, szeregowiec Jan Mertka, pierwszy poległy powstaniec wielkopolski. Czesław Radajewski również żołnierz I Batalionu został ciężko ranny. Zwłoki poległego przewiózł furmanką chłopską jego starszy brat do swojego mieszkania w Ostrowie. W odpowiedzi powstańcy zajęli Boczków, który stał się pierwszą w całości wyzwoloną miejscowością w Poznańskiem.

W dalszych dniach bitwy rozgrywały się już dalej od Kalisza, jednak niektórzy kaliszanie nadal brali w nich czynny udział. Ochotnicy zgłaszać się mogli do I Batalionu Pogranicznego. Dowództwo nad oddziałem, który przyłączył się do walki stanął Władysław Wawrzyniak. Przysięgę żołnierską walczący złożyli na placu św. Józefa, by potem ruszyć na południowy front powstania. 

Większość uczestników powstania to członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego. Tereny walk władzą objęła natomiast Naczelna Rada Ludowa, z wodzem gen. Józefem Dowborem-Muśnickim na czele. 

Poznań udało się odbić już 6 stycznia 1919r., do połowy stycznia odbita została większa część województwa. Koniec nastąpił jednak miesiąc później:

Za dzień zakończenia powstania uznaje się 16 lutego 1919 r., kiedy to Niemcy i państwa Ententy podpisały w Trewirze rozejm przedłużający obowiązywanie porozumienia z Compiègne, kończącego I wojnę światową. Do nowego rozejmu dodano korzystne dla Polski postanowienia dotyczące zakończenia konfliktu polsko-niemieckiego, w szczególności Powstania Wielkopolskiego: Niemcy zostali zobowiązani do zaprzestania kroków zaczepnych przeciw Polakom, wytyczono także linię demarkacyjną. Stało się to na żądanie francuskiego marszałka Ferdinanda Focha, wysunięte pod wpływem przemówienia wygłoszonego przez Romana Dmowskiego, polskiego delegata na konferencję pokojową w Paryżu.

Miasto Kalisz wydało informację, że uroczystości związane z powstaniem rozpoczną się dużo wcześniej, 20 grudnia, a także we właściwą rocznicę, 27 grudnia 2023r

Pierwszy cykl wydarzeń upamiętniających odbędzie się na terenie SP nr 16 w Kaliszu, (wejście od strony ul. Fabrycznej 13-15). Ich plan prezentuje się następująco:

  • g. 10.00
    • Wystawa cyklu malarskiego pt.: „Powstańcy Wielkopolscy" Jakuba Multana 
  • g. 10.15
    • Rozpoczęcie uroczystości z okazji Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego oraz Dnia Patrona Szkoły - powitanie gości - wprowadzenie sztandaru szkoły - odśpiewanie hymnu państwowego
  • g. 10.30
    • Przemówienie okolicznościowe Prezydenta Miasta Kalisza i zaproszonych gości 
  • g. 10.45
    • Wyprowadzenie sztandaru 
  • g. 11.00
    • Montaż słowno-muzyczny pt.: „Wolność kocham i rozumiem..." w wykonaniu uczniów i absolwentów Szkoły Podstawowej nr 16 im. Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 w Kaliszu pod kierunkiem Przemysława Walczaka 
  • g. 11.30
    • Zakończenie uroczystości

Także 27 grudnia nie pozostanie bez wspomnienia. O g. 12 władze Miasta Kalisza wraz z delegacjami złożą wiązanki przy tablicy pamiątkowej poświęconej bohaterom Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 (ul. Śródmiejska w Kaliszu).

Wcześniej pojawi się także druga wiązanka od władz miasta. Kolejna tablica znajduje się na ul. Wrocławskiej (podcienie ogrodzenia kampusu Akademii Wymiaru Sprawiedliwości).

Do 15 stycznia potrwa również organizowana przez krótkofalowców z Wielkopolski akcja dyplomowa, upamiętniająca nie tylko 105. rocznicę Wielkopolskiego Zrywu Niepodległościowego 1918/19, ale i również 105-lecie Odzyskania Niepodległości i Republikę Ostrowską. Dyplomy będą wydawane na podstawie logów stacji dyplomowych w formie elektronicznej. Pobrać PDF można będzie za pośrednictwem strony internetowej logSP 1.2.

Źródło i zdjęcie: UM Kalisz
HK.

Reklama

Komentarze opinie

  • Awatar użytkownika
    Fred - niezalogowany 2023-12-19 14:36:50

    I znowu całe województwo składa się na pyrlandie!!!! Kolejny przybytek dla dyrektora bez konkursu z nadania za ponad 300mln!!!!

    odpowiedz
    • Zgłoś wpis
  • Awatar użytkownika
    Loki - niezalogowany 2023-12-19 21:12:12

    Czy Tusk też będzie? W końcu otwarcie mówi ... "Wszystko dla Niemiec "

    odpowiedz
    • Zgłoś wpis

Podziel się swoją opinią

Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.


Reklama

Wideo zyciekalisza.pl




Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Wróć do