Kaliszanie upamiętnili 109 rocznicę wyruszenia do walki Pierwszej Kadrowej

…”Żołnierze! Spotkał was ten zaszczyt, że pierwsi pójdziecie do Królestwa i przestąpicie granicę rosyjskiego zaboru, jako czołowa kolumna wojska polskiego, idącego walczyć za oswobodzenie ojczyzny…" – napisał w rozkazie z 3 sierpnia 1914 r. Józef Piłsudski. Trzy dni później w nocy z 5 na 6 sierpnia kompania ruszyła z krakowskich Oleandrów w stronę Kielc, obalając w okolicach Michałowic rosyjskie słupy graniczne, rozpoczynając historyczny marsz ku wolności. Utworzona z oddziałów strzeleckich stała się zalążkiem Legionów Polskich. Od tamtej chwili minęło już 109 lat. 6 sierpnia br. (niedziela) w imieniu samorządu i mieszkańców miasta Mateusz Podsadny, wiceprezydent Kalisza upamiętnił to historyczne wydarzenie. Złożył wiązanki kwiatów i zapalił znicze przy obelisku na ulicy Serbinowskiej i na Cmentarzu Miejskim ( Rogatka). To dwa najbardziej rozpoznawalne miejsca upamiętniające legionistów w mieście.

   W 2003 roku na Cmentarzu Miejskim przy Rogatce postawiono pomnik siedmiu legionistów. Na zamieszczonej tablicy widnieje napis: „W tym miejscu spoczywają prochy legionistów polskich” i wymienionych jest siedem nazwisk: Florian Adamczyk, Filip Benarek, Karol Gałka, Jan Jezierski, Chostop Ochnichowski, Franciszek Paciorz, Władysław Walter.
Nie bez przyczyny obelisk bezpośrednio sąsiaduje z okazałym grobowcem rodziny Żuczkowskich.

   Żołnierzy Legionów Polskich internowano w obozie w Szczypiornie w lipcu 1917 roku, gdy na rozkaz swojego komendanta, Józefa Piłsudskiego, odmówili złożenia przysięgi cesarzowi niemieckiemu. Obozowe warunki były fatalne, co  wywoływało protesty ze strony internowanych. Po jakimś czasie internowanych  przeniesiono do lepiej zorganizowanego obozu w Łomży. Jednak nie wszystkich. Siedmiu legionistów wcześniej zmarło, bo nie wytrzymali obozowych warunków. Pochowano ich zostali na cmentarzu w Szczypiornie.

   W 1927 roku  w Kaliszu odbywał się zjazd legionistów. Obecny był też Marszałek Józef Piłsudski. Ważnym punktem zjazdu było odsłonięcie obelisku upamiętniającego legionistów w Szczypiornie. Wówczas też zapadły decyzje by znaleźć miejsce godnego pochowku dla wspomnianych legionistów.

   Na początku lat trzydziestych na terenie przeznaczonym na nowy cmentarz (obecnie rejon ulicy Mickiewicza) wybudowano mauzoleum z napisem „Cześć bojownikom o wolność”. Szczątki zmarłych legionistów zostały ekshumowane i złożone w mauzoleum. Niestety mauzoleum zostało zniszczone przez Niemców w czasie wojny. Trumnę ze szczątkami legionistów udało się ocalić i została złożona w grobowcu rodziny Żuczkowskich. Spoczywała tam przez dziesięciolecia. Po latach inż. Ryszard Jezierski z Urzędu Miasta w Kaliszu, podczas prac porządkowych miał okazję zajrzeć do wnętrza grobowca Żuczkowskich i zidentyfikował metalową trumnę. Po tym odkryciu zapadła decyzja by w sąsiedztwie grobowca rodziny Żuczkowskich postawić symboliczny pomnik upamiętniający miejsce pochówku legionistów. Pomnik zaprojektował kaliski architekt Tadeusz Wiekiera.

     Dzięki staraniom Związku Inwalidów Wojennych RP w Kaliszu 10 listopada 2005 roku nastąpiło uroczyste odsłonięcie obelisku, przy IV Liceum Ogólnokształcącym w Kaliszu. Obelisk upamiętnia legionistów Józefa Piłsudskiego i ich mauzoleum znajdujące się niegdyś w tym miejscu. Natomiast 17 listopada 2010 roku w obelisk wmurowano medalion z wizerunkiem Józefa Piłsudskiego.

(grz)

foto: UM Kalisz