Co zrobić, aby nie płacić podatku od dokonanej darowizny?

„Panie Mecenasie, mój syn niedługo się żeni. W ramach prezentu chciałabym dać mu jakieś większe pieniądze na mieszkanie. Czy od takiej czynności zapłacę podatek? W jakiej on będzie wielkości?” – pyta Czytelniczka

   Szanowna Czytelniczko, w odpowiedzi na Pani pytanie, na początku chciałbym wskazać, że ma Pani dobre przeczucie – dokonanie darowizny co do zasady objęte jest podatkiem od spadków i darowizn. Obowiązek ten został uregulowany w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.
Wysokość podatku uzależniona jest od dwóch czynników: a mianowicie kwoty darowizny oraz stopnia pokrewieństwa między stronami takiej umowy. Po szczegółowe informacje odnośnie tego, kto wchodzi do danej grupy podatkowej i tego, jaką należy zastosować stawkę podatku odsyłam do treści ustawy.
W przedmiotowym artykule, odpowiadając na Pani pytanie, pragnę wskazać, iż nie ma się Pani czego obawiać. W związku z faktem, że obdarowanym jest Pani syn, może Pani skorzystać ze zwolnienia podatkowego przewidziano dla tzw. „grupy zerowej”. Jej istnienie wynika z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym zwolnieni z podatku od spadków i darowizn są: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha. Katalog ten ma charakter zamknięty, a więc tylko osoby wymienione powyżej mogą skorzystać ze zwolnienia podmiotowego.

  Proszę pamiętać jednak o dwóch szalenie istotnych warunkach, które należy spełnić, aby być zwolnionym ze wspomnianego podatku. Skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego związane jest bowiem z obowiązkiem dokonania zgłoszenia właściwemu naczelnikowi Urzędu Skarbowego w terminie 6 miesięcy od jej wykonania. Aby prawidłowo dokonać tego zgłoszenia, należy wypełnić formularz SD-Z2. Ponadto, wspomniała Pani, że przedmiotem darowizny mają być „większe pieniądze”. Zakładam zatem, że kwota ta przekracza wysokość kwoty wolnej od podatku wyrażonej w ustawie, tj. 9.637 zł w przypadku pierwszej grupy podatkowej. Gdy wspomniana kwota przekracza wspomnianą wartość, koniecznym również jest przedstawienie dowodu przekazania środków pieniężnych. Ustawa przewiduje następujące formy: dowód przekazania środków pieniężnych na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekaz pocztowy. W związku z tym, że ustawa w tym wypadku również przewidziała katalog zamknięty form, w jakich ma być dokonana darowizna, samo pokwitowanie przekazania gotówki jako dowód wykonania umowy darowizny będzie w tym wypadku niewystarczające. Tylko dopełnienie tych powyżej opisanych formalności pozwoli uzyskać zwolnienie od podatku.

  Podsumowując, dokonanie darowizny między osobami znajdującymi się w tzw. „zerowej” grupie podatkowej nie powoduje powstania podatku od spadków i darowizn. Koniecznym jest jednak terminowe dokonanie stosownego zgłoszenia we właściwym Urzędzie Skarbowym. Niedochowanie wskazanego terminu co do zasady spowoduje konieczność rozliczenia wspomnianego podatku na zasadach ogólnych.

Adw. Krzysztof Liberda