Rozwód do odwołania

Próbując uporać się z kryzysem w związku, nie musimy podejmować decyzji o rozwodzie. Wygodniejszym rozwiązaniem może okazać się separacja – zarówno pod względem prawnym, a także społecznym, psychologicznym i religijnym.
Dla większości z nas, samo słowo „rozwód” brzmi jak wyrok i przekreśla związek małżeński definitywnie.  Jego łagodniejszą i odwołalną formą jest właśnie separacja, która pozostawia nam „otwartą furtkę”, jeśli widzimy chociaż cień szansy na odbudowanie relacji małżeńskich.  Okres trwania takiej separacji jest czasem na podjęcie decyzji o powrocie lub ostatecznym rozstaniu.

Nie zawrzesz nowego związku
Pomimo stałego wzrostu zainteresowania tematyką rozwodów i rozstań par, bardzo często nie zdajemy sobie sprawy czym takim jest właściwie separacja pomiędzy małżonkami i czym różni się od rozwodu.  W przeciwieństwie od skutków orzeczonego rozwodu, małżonkowie po orzeczeniu separacji nie mogą zawrzeć nowego związku małżeńskiego.  Jednakże, kiedy zechcemy aby nasze  „stare” małżeństwo odżyło, wystarczy że wspólnie złożymy wniosek o anulację separacji, podczas gdy w przypadku rozwodu musimy zawrzeć związek małżeński ponownie.

Łatwiejsza procedura
Aby sąd mógł orzec rozwód, konieczne było zaistnienie zupełnego i trwałego rozkładu pożycia  małżonków.  Separację łatwiej uzyskać, ponieważ nie trzeba udowadniać, że rozkład pożycia małżeńskiego jest trwały i nie ma już żadnych szans na odratowanie związku. Sąd nie bada także, czy małżonek, który występuje z żądaniem, nie jest wyłącznie winny rozkładu pożycia.  Nie bez znaczenia pozostaje także fakt, że o separację  łatwiej, gdy małżonkowie posiadają małoletnie dzieci.

Co z dziećmi?
Sąd w wyroku orzekającym separację rozstrzyga także kwestię sprawowania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi małżonków. Ustala w tym celu wymiar władzy rodzicielskiej każdego rodzica oraz reguluje podział kosztów utrzymania i wychowywania małoletnich dzieci. 

Alimenty
Podobnie jak przy rozwodzie, skutkiem separacji jest rozdzielność majątkowa oraz może być orzeczona ze wskazaniem osoby winnej rozpadu pożycia małżonków. Jeśli jednak jeden z nich uznany został za winnego rozpadu pożycia, to jest on zobowiązany do dostarczania środków utrzymania niewinnemu małżonkowi, przez okres do pięciu lat od momentu orzeczenia separacji.

Nie zmienisz nazwiska
Jeśli liczymy na to, że po orzeczeniu separacji powrócimy do nazwiska, które zmienione zostało wskutek zawarcia związku, to czeka nas rozczarowanie.  Ustawodawca postanowił bowiem, że takie uprawnienie nie przysługuje małżonkom w stosunku do których orzeczono separację, a jedynie osobom rozwiedzionym.   

Dodatkowe obowiązki
Małżonkowie pozostający w separacji są zobowiązani także do udzielania sobie wzajemnej pomocy. Nie chodzi tu jednak tylko o pomoc materialną, ale także np. o wsparcie psychiczne.  Warto o tym pamiętać, ponieważ obowiązku tego nie mają rozwiedzieni małżonkowie.

W tych dwóch sytuacjach nie dostaniesz separacji
Uzyskanie orzeczenia o separacji będzie jednak niemożliwe w dwóch przypadkach. Po pierwsze, gdy w wyniku takiego rozstrzygnięcia mogłoby ucierpieć dobro małoletniego dziecka małżonków. Nie uzyskamy jej także wtedy, gdy orzeczenie byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Niższe koszty
Koszty ubiegania się o separację są o wiele niższe niż w sprawie o rozwód. Podstawowe opłaty wynoszą 100 zł w przypadku sprawy o separację na zgodny wniosek małżonków lub 600 zł, gdy będzie to separacja sporna (należy wtedy złożyć pozew o separację).

Który sąd?
O separacji orzeka sąd okręgowy, w okręgu którym małżonkowie wspólnie zamieszkują lub przebywają. Jeżeli jednak małżonkowie nie mieszkają razem, to w takiej sytuacji orzeka sąd właściwy dla jednego z nich.

Znając już główne zasady separacji, widzimy, że może być ona idealną alternatywą dla rozwodu. Czasami jednak kończy się ona zupełnym i trwałym rozkładem pożycia małżonków – rozwodem, lecz wcale nie musi tak być. W okresie trwania separacji małżonkowie mogą bowiem do siebie powrócić. Wtedy też sąd znosi separację na zgodne żądanie małżonków tak, by małżeństwo mogło dalej trwać.

Joanna Suszyńska