Czy nadchodzi przełom w sprawach o upadłość konsumencką?

Porady prawne Czytelniczka pisze: „Panie Mecenasie, ostatnio doszły mnie słuchy, że szykują się zmiany w zakresie upadłości konsumenckiej, mające polepszyć sytuację dłużników. Czy może Pan przybliżyć temat?”

  Jednym z najczęściej poruszanych tematów, z którymi zgłaszają się Państwo do kancelarii, jest właśnie tzw. upadłość konsumencka. Chcąc opisać ten proces w jak największym skrócie, należy wskazać, że jest to proces przeznaczony dla osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej (konsumenta), którego końcowym efektem jest oddłużenie, możliwość rozpoczęcia życia ponownie z „czystą kartą”. W dzisiejszym artykule skupię się na planowanych zmianach, które być może już niedługo sprawią, że proces ten stanie się znacznie prostszy. Zapraszam do lektury!

 Kluczowymi okolicznościami, mającymi obecnie wpływ na to, czy wniosek zostanie przez sąd rozpoznany pozytywnie, czy też negatywnie, są tzw. negatywne przesłanki wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckie. Pierwszą i wydaje się, najistotniejszą przesłanką negatywną jest doprowadzenie do niewypłacalności bądź zwiększenie jej stopnia umyślnie lub na skutek rażącego niedbalstwa. Za książkowy przykład należy uznać sytuację, w której osoba zaciąga szereg tzw. „chwilówek”, najczęściej na bieżące potrzeby, bez jakiegoś konkretnego celu. Następnie zaciąga kolejne „chwilówki” celem spłaty bieżących i wpada w tzw. wir zadłużenia. Inną istotną przesłanką jest sytuacja, w której wobec dłużnika toczyło się postępowanie w przedmiocie postępowania o upadłość konsumencką w okresie 10 lat przed złożeniem wniosku.  Intencją ustawodawcy było w tym przypadku danie możliwości skorzystania z możliwości oddłużenia w okresach co najmniej 10-letnich, aby tego prawa nie nadużywać. Katalog ten jest oczywiście szerszy, jednak ze względu na ograniczenie miejscem nie będę omawiał wszystkich przesłanek negatywnych, a jedynie odeślę Państwa do art. 4914 ustawy prawo upadłościowe.

    Istotnym z punktu widzenia dzisiejszego artykułu jest nowelizacja wspomnianej wyżej ustawy, która w swoim zamyśle ma doprowadzić do sytuacji, że ogłoszenie upadłości konsumenckiej stanie się znacznie łatwiejsze. Zgodnie z projektem ustawy o zmianie ustawy prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw, ma dojść do uchylenia wspomnianego art. 4914. Oznaczać to będzie w praktyce, że sąd nie będzie mógł oddalić wniosku o dotychczas obowiązujące przesłanki, takie jak chociażby rażące niedbalstwo przy doprowadzeniu do niewypłacalności, czy też nieupłynięcie 10-letniego okresu od ostatniego postępowania upadłościowego. Na niekorzyść osób przemawiać będzie natomiast fakt, że w przypadku, gdyby takie przesłanki zaistniały, będzie to miało przełożenie na długość tzw. planu spłaty, który w przypadku nierzetelnych dłużników będzie stosunkowo wydłużony. Bardzo istotnym z punktu widzenia czy dłużnicy są w stanie „załapać się” na nowe przepisy ustawy jest przepis intertemporalny, zgodnie z którym, kryterium decydującym o rozpoznawaniu sprawy w oparciu o nowe przepisy jest data wpływu wniosku o ogłoszenie upadłości. Innymi słowy, jeśli ktoś złoży wniosek o tzw. upadłość konsumencką po wejściu w życie ustawy, to jego wniosek będzie rozpatrywany według nowych przepisów.
    
  Podsumowując, przedmiotowym artykułem chciałem pokazać Państwu korzyści, które w najbliższym czasie mogą pojawić się w ramach postępowania o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Na sam koniec pragnę zwrócić uwagę, że w czasie pisania artykułu projekt znajduje się w Senacie, gdzie nanoszone są poprawki. Pomimo że etap prac można uznać za zaawansowany, to nadal rzeczą przyszłą i niepewną jest, czy projekt ten wejdzie w życie i czy wejdzie on dokładnie w takim kształcie, w jakim jest on obecnie przedstawiany. Nawet jeśli tak się stanie, będą musieli Państwo uzbroić się w odrobinę cierpliwości, bowiem zgodnie z ustawą, przepisy te wejdą w życie po upływie pół roku od momentu ogłoszenia ustawy.

Adw. Krzysztof Liberda