Telepraca

Tegoroczne badania rynku przedsiębiorstw wskazują, iż zarówno wśród pracodawców, jak i pracowników rośnie popularność zatrudnienia w formie telepracy. Coraz więcej firm dostrzega jej  zalety oraz docenia fakt, że pracownicy wykonujący zadania zdalnie przyczyniają się do wzrostu konkurencyjności całego przedsiębiorstwa.

Na czym polega telepraca?
Specyficzne uregulowania dotyczące pracy zdalnej odmiennie kształtują zarówno rodzaj, miejsce, czas oraz sposób i warunki wykonywania pracy. Dzięki nim pracownik włączony zostaje w specjalną sieć komunikacyjną z pracodawcą i innymi pracownikami.
Charakterystyczne dla tej formy zatrudnienia jest regularne wykonywanie pracy poza  zakładem pracy. W tym celu wykorzystuje się tzw. środki komunikacji elektronicznej (w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną). Telepracownik zobowiązany jest jednocześnie do przekazywania pracodawcy wyników swojej pracy, w szczególności przy użyciu technik informatycznych. Regularne wykonywanie telepracy polega na wykonywaniu jej systematycznie, w terminach lub okresach, które zostały uzgodnione z pracodawcą.

Sposób komunikacji z pracodawcą
Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną wyjaśnia nam czym są środki komunikacji elektronicznej. Pojęcie to oznacza wszelkie rozwiązania techniczne (w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe), które umożliwiają indywidualne porozumiewanie się na odległość. Techniki te wykorzystują transmisję danych między systemami teleinformatycznymi, a w szczególności  – pocztę elektroniczną.

Miejsce pracy
Telepraca polega na wykonywaniu jej praktycznie w dowolnym miejscu wynikającym z porozumienia lub regulaminu telepracy oraz z umowy stron, np. mieszkanie pracownika czy telelokal. Jeśli nie zostanie ono jednoznacznie określone, to wybór należy do osoby wykonującej pracę. Ważne, by znajdowało się ono poza terenem będącym w trwałej dyspozycji pracodawcy. W umowie można wskazać jedno lub kilka miejsc wykonywania pracy, albo wymienić miejsca, w których wykonywanie telepracy będzie zabronione. Istnieje także możliwość ciągłego przemieszczania się telepracownika po określonym obszarze, przez co nie będzie posiadał stałego miejsca pracy. 

Uprawnienia telepracownika
Telepracownik wykonujący pracę poza siedzibą przedsiębiorstwa jest pełnoprawnym pracownikiem, któremu przysługują wszelkie prawa i obowiązki wynikających ze stosunku pracy (nawet jeśli wykonuje swoją pracę w domu).
W konsekwencji może korzystać ze wszystkich zagwarantowanych mu uprawnień i świadczeń pracowniczych, a w szczególności z prawa do urlopu wypoczynkowego, zwolnień od pracy, wynagrodzenia chorobowego oraz wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

Pracownik musi się na to zgodzić!
Na zawarcie umowy o pracę w formie pracy wymagana jest zgoda zarówno pracodawcy, jak i pracownika. Poprzedzone jest więc dwustronnymi uzgodnieniami pomiędzy stronami. Nie ma bowiem możliwości, aby pracodawca sam wprowadził taką formę zatrudnienia w drodze jednostronnej czynności prawnej (przy zawieraniu umowy o pracę) bądź też dokonywał zmian w trakcie trwania stosunku pracy poprzez umowę zmieniającą. Wykonywanie pracy w formie telepracy musi zostać zaakceptowane przez obie strony stosunku pracy.

3 sposoby na zakończenie stosunku telepracy
Ustawodawca przewiduje następujące 3 możliwości prawnego zakończenia wykonywania telepracy.
Jeżeli zatrudnienie pracownika w formie telepracy było konsekwencją umowy zmieniającej treść dotychczasowego stosunku pracy, to w ciągu 3 miesięcy od rozpoczęcia wykonywania takiej  pracy przez pracownika, strony mogą wrócić do poprzednich warunków zatrudnienia. Wystarczy, by z takim wiążącym wnioskiem zwróciła się tylko jedna za stron. Następnie są zobowiązane do wyznaczenia konkretnego terminu (nie dłuższego niż 30 dni od złożenia wniosku), do którego wcześniejsze warunki zatrudnienia zostaną przywrócone. Jeśli pracodawca i pracownik nie dojdą w tej kwestii do porozumienia, to po upływie wspomnianego 30-dniowego terminu, nastąpi automatyczne przywrócenie wcześniejszych warunków.
Po upływie 3 miesięcy od daty rozpoczęcia wykonywania pracy w systemie telepracy, zmiany w formie zatrudnienia możliwe są natomiast w drodze zawarcia umowy zmieniającej lub w drodze wypowiedzenia zmieniającego dokonanego przez pracodawcę. Istotne jest to, iż sprzeciw pracownika co do  przywrócenia poprzednich warunków zatrudnienia, powoduje rozwiązanie stosunku pracy.

Joanna Suszyńska, aplikantka radcowska